🧠 GIẤC NGỦ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỠ MÁU NHƯ THẾ NÀO?

Home » Tim mạch » 🧠 GIẤC NGỦ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỠ MÁU NHƯ THẾ NÀO?

🧠 GIẤC NGỦ ẢNH HƯỞNG ĐẾN MỠ MÁU NHƯ THẾ NÀO?

🔬 Cơ chế sinh học:

Khi bạn thiếu ngủ, ngủ không đủ sâu, hệ trục HPA (Hypothalamus – Pituitary – Adrenal) bị kích thích quá mức → tăng sản xuất cortisol, một hormone stress nội sinh.

👉 Cortisol cao gây ra:

Tăng ly giải glycogen → tăng glucose máu
Kích thích gan tăng sản xuất Triglyceride và VLDL
Giảm hoạt tính insulin → rối loạn chuyển hoá chất béo
Ức chế chức năng thụ thể LDL-receptor tại gan → LDL khó được đào thải khỏi máu

📊 2. DẪN CHỨNG KHOA HỌC CỤ THỂ

✅ Nghiên cứu 1: JAMA Internal Medicine (2020)

Nghiên cứu theo dõi 1.655 người trưởng thành
Người ngủ < 5 tiếng/đêm có:
- LDL cao hơn 13%
- HDL thấp hơn 9%
- Nguy cơ xơ vữa động mạch cao hơn 1.8 lần

✅ Nghiên cứu 2: Sleep Journal (2014)

Người mất ngủ kinh niên có nồng độ cortisol buổi tối cao hơn 36% so với nhóm ngủ đủ
Đồng thời tăng nồng độ triglyceride máu và giảm HDL

✅ Nghiên cứu 3: European Journal of Preventive Cardiology (2016)

Người ngủ rối loạn kéo dài (>3 tháng) có xác suất hội chứng chuyển hoá cao gấp 2 lần → mỡ máu cao là 1 trong các biểu hiện

📌 3. VÍ DỤ CỤ THỂ

🔹 Ví dụ 1:

Chị M., 38 tuổi – công việc căng thẳng, ngủ mỗi đêm chỉ 4–5 tiếng, dậy giữa chừng.
Xét nghiệm:

LDL: 160 mg/dL, HDL: 38 mg/dL
Triglyceride: 210 mg/dL
Không ăn nhiều dầu mỡ → bác sĩ nghi ngờ do stress + thiếu ngủ → hướng dẫn phục hồi giấc ngủ → sau 2 tháng ngủ đủ: TG giảm còn 145, HDL tăng lên 45

🔹 Ví dụ 2:

Anh H., nhân viên IT, làm đêm, ngủ ngày, rối loạn giấc ngủ kéo dài.
Dù BMI = 22, ăn uống bình thường nhưng:

LDL cao, gan nhiễm mỡ độ 1
→ Điều chỉnh giờ ngủ theo chu kỳ melatonin (ngủ từ 22h, dậy 6h), sau 3 tháng mỡ máu cải thiện mà không cần thuốc

✅ 4. TÓM TẮT CƠ CHẾ LIÊN HỆ

Yếu tố	Tác động đến mỡ máu
Thiếu ngủ	Tăng cortisol – rối loạn chuyển hoá lipid
Cortisol cao	Tăng VLDL, TG – giảm HDL – ức chế LDL receptor
Giấc ngủ sâu, đủ giờ	Giảm cortisol – phục hồi gan – ổn định HDL/LDL