“Thiếu Nitric Oxide (NO) dẫn đến co mạch và tăng tính kết dính tiểu cầu”,
.
🧪 I. NITRIC OXIDE (NO) LÀ GÌ?
- NO là một phân tử khí được sản xuất bởi tế bào nội mạc mạch máu thông qua enzyme eNOS (endothelial Nitric Oxide Synthase).
- Nó có vai trò sinh học rất quan trọng trong duy trì tính đàn hồi – kháng viêm – kháng đông máu.
⚙️ II. CƠ CHẾ SINH HỌC: MẤT NO → CO MẠCH – KẾT DÍNH TIỂU CẦU
1. Co mạch
- NO giúp giãn cơ trơn thành mạch máu bằng cách kích hoạt enzyme guanylate cyclase → tăng cGMP → giãn mạch.
- Khi NO giảm hoặc mất, cGMP giảm → cơ trơn co lại → huyết áp tăng, tuần hoàn bị rối loạn.
2. Kết dính tiểu cầu
- NO ức chế sự kết dính và hoạt hóa tiểu cầu.
- Mất NO → tiểu cầu dễ bị hoạt hóa → kết tụ → hình thành cục máu đông nhỏ (microthrombi) → tăng nguy cơ tắc mạch.
📚 III. DẪN CHỨNG KHOA HỌC
1. Về co mạch:
- Furchgott & Zawadzki (1980s): phát hiện ra NO là “yếu tố giãn mạch phụ thuộc nội mạc” – mở đầu cho giải Nobel Y học 1998.
- Moncada & Higgs (1993): NO điều hoà trương lực mạch máu – thiếu NO là nền tảng sinh học của tăng huyết áp và xơ vữa.
2. Về tiểu cầu:
- Radomski et al. (1990): NO từ nội mạc ức chế kết tập tiểu cầu mạnh mẽ và nhanh chóng.
- Gkaliagkousi et al. (2007, Hypertension): suy giảm NO nội mạc liên quan đến tăng hoạt tính tiểu cầu ở người tăng huyết áp.
🔍 IV. VÍ DỤ CỤ THỂ
📌 Ví dụ 1 – Người cao tuổi, ít vận động, ăn ít rau xanh:
- Giảm sản xuất NO do thiếu L-arginine, nitrate → giảm giãn mạch → huyết áp cao nhẹ → co mạch nền mạn tính.
- Đồng thời dễ hình thành các vi huyết khối do tiểu cầu hoạt hóa.
📌 Ví dụ 2 – Người stress kéo dài, mất ngủ:
- Cortisol tăng → ức chế eNOS → giảm NO → tăng kết dính tiểu cầu + co mạch thường xuyên → tăng nguy cơ nhồi máu não nhỏ (TIA).
📌 Ví dụ 3 – Người ăn chế độ thực vật giàu nitrate (củ dền, rau cải xoăn):
- Nitrate từ rau chuyển hoá thành NO trong cơ thể → giãn mạch tốt, giảm huyết áp, chống đông nhẹ tự nhiên → giảm nguy cơ biến cố tim mạch.
✅ TÓM TẮT
Mất Nitric Oxide |
Hậu quả sinh học |
Hệ quả lâm sàng |
↓ NO nội mạc |
Co mạch |
Tăng huyết áp |
↓ NO nội mạc |
Tăng kết dính tiểu cầu |
Huyết khối – TIA – nhồi máu |
.
—————————————————————————————————————————————-
CÁC BUỔI CHIA SẺ MIỄN PHÍ BÍ QUYẾT SỐNG KHOẺ SỐNG THỌ – BS HOÀNG HIỆP
.
🕗 Thời gian: 20h00 tối Thứ Sáu hàng tuần
⏱️ Chỉ 1 giờ mỗi tuần – đổi lại cả tương lai khỏe mạnh!
.
✍️ Đăng ký miễn phí ở Link:
👉 https://forms.gle/ectLtZiKMu6VY6489
.
📞 Hotline đồng hành: 0908 256 968
.
🎯 Khai giảng : NGÀY 06/06/2025. Mọi người đăng kí sớm để có suất tham dự. Đủ 1000 người sẽ đóng danh sách đăng kí
.
Hẹn gặp lại anh chị trong các buổi chia sẻ !
BS Hoàng Hiệp
.
———————————————————————————————————————————————————————————————————————